Naam: Kantoorgebouw vluchtleiding en entreegebouw ESA-ESTEC Noordwijk aan Zee
Type: kantoorgebouwen;
Opdrachtgever: European Space Research and Technology Centre (ESTEC)
Uitgevoerd: nee
Architecten: Bosch, Th.J.J. (Bosch (Bosch, Th.J.J.)), 1987, 1988;
Adres: , Noordwijk aan Zee;
Archiefgegevens: NAi/BOSC 378, 379, 380
Bijzonderheden:

Zowel voor Aldo en Hannie van Eyck als voor Theo Bosch vormde de cirkel een centraal motief in het ontwerp voor de uitbreiding van het ESTEC. Bosch werd in eerste instantie gevraagd een ontwerp te maken, maar de opdracht ging uiteindelijk naar Aldo van Eyck. De wat saaie bebouwing van het bestaande ESTEC-kantoor werd verlevendigd met een organisch complex in het rijke, Van Eyck typerende kleurenpalet. Het is een laat, groot en groots werk dat relatief onbekend bleef, onder meer omdat de ESTEC-gebouwen niet vrij toegankelijk zijn.
In 1976 verhuisde het ESTEC met ruim 500 werknemers naar Noordwijk aan Zee. Tien jaar later barste de snel gegroeide organisatie nagenoeg uit haar behuizing. De in architectuur ge?nteresseerde Italiaanse directeur vroeg Theo Bosch een ontwerp te maken voor het ruimtevaartonderzoekscentrum (ESA) met kantoren.
Zowel Bosch (als later Van Eyck) speelden op deze vrije locatie zoveel mogelijk in op het toelaten van licht en het cre?ren van uitzicht. Door het concipi?ren van losstaande torens konden lange donkere gangen worden vermeden. Daarbij was de geleding van een groot kantoor in gegroepeerde torens sowieso een favoriet concept bij de architecten van de Forum-generatie. In het symmetrisch ontwerp van Bosch wordt de hoofdentree geflankeerd door twee ronde torens die worden verbonden door een teruggelegde rechte toren. Achter deze langgerekte bouwmassa is een grote doosvorm gesitueerd. Deze delen van het complex worden verbonden door een transparant laag middenrif, bestaande uit een verbinding op maaiveldniveau en luchtbruggen. Lichttoetreding en uitzichten worden verschaft door het grote geveloppervlak en de toepassing van grote vides in alle bouwvolumes. Ook in de torens met de verhoogde schuine plinten en naar voren hellende gevelvlakken in de hoogste bouwlaag is de signatuur van Bosch herkenbaar. Centraal in het ontwerp staat de combinatie van gebogen en rechte lijnen, vierkant en cirkel. Bij Bosch is dit met name afleesbaar in de plattegronden terwijl in het uitgevoerde ontwerp het motief van doorsnijdende cirkels ook ruimtelijk is doorgecomponeerd.
Het is jammer dat de tweede bijdrage van Bosch, een vrijstaand entreegebouw, niet verder kwam dan de fase van het voorlopig ontwerp. Het eenvoudige, zuivere ontwerp toont eens te meer de kwaliteiten van Bosch als ontwerper van paviljoenvormige gebouwen. De basisvorm toont de verbinding van een ovaalvormig en cirkelvormig bouwvolume. In de plattegrond worden de ovaal en de cirkel gedoseerd en op kleinere schaal herhaald, waarmee rechthoekige ruimtes worden vermeden. De rijkelijke toepassing van glazen bouwstenen in de gevels en in de daktrommels, had in combinatie met veel glasvlakken en vides tot een licht en transparant gebouw kunnen leiden.

Illustraties:

Literatuur wordt geladen ...