Naam: Recreatiecentrum 'De Lichtenberg' IJzerenmanweg 1 Weert
Type: recreatiecentra; ,recreatieterreinen; ,sportcentra; ,sportcomplex; ,sportterreinen;
Opdrachtgever: Bisschoppelijk College Weert
Uitgevoerd: ja
Bestaand: ja
Architecten: Weegels, P.H., 1953, 1956;
Bijdragen: Martens,H. -moza?eken,glas-in-lood,betonrelief-,
Adres: IJzerenmanweg 1, 6006 TA, Weert;
Archiefgegevens: Gemeentearchief Weert/aanbestedingen Weegels vanaf oktober 1950
Bijzonderheden:

Directeur P.J.A. Moors van het Bisschoppelijk College (BC) en de provisor van het College J.Ch.J. Nabben kwamen begin jaren vijftig van de twintigste eeuw met het idee een groot recreatiecentrum te ontwikkelen, waarbij ook een nieuwe school met campus gebouwd zou worden (naar ontwerp van Boosten), omdat verschillende scholen in Weert zouden gaan fuseren. Hiermee volgden zij de naoorlogse gedachtegang om de jeugd naast intellectueel onderwijs ook met sport en cultuur van een goede basis te voorzien voor de toekomst. Het was ook de bedoeling dat jongeren uit andere landen dit gebied zouden bezoeken, omdat deze internationale culturele uitwisseling de educatie van de jeugd te goede zou komen. Rond 1952 (vroeg in het proces) werd Weegels als architect aangesteld, en ook al vrij snel werd Harrie Marten als kunstenaar betrokken, die later ook plaats nam in de bouwcommissie van het project. Martens richtte in 1958 de 'Vrije Expressieclub' op, waarin leerlingen kennis konden maken met verschillende vormen van kunst. Veel van deze leerlingen werden later ook betrokken bij de realisatie van kunstwerken aan de verschillende gebouwen van het recreatiecomplex.
In het recreatiecomplex moesten verschillende delen gerealiseerd worden; zo was er het 'Tranch?e', een zwemgelegenheid bij het ven 'De IJzerenman', en 'De Lichtenberg', bedoeld voor de recreatie van de geestelijken van het BC, en het stadion, voor gebruik door de leerlingen en voor sportevenementen.
Het Lichtenberggebied (ook wel recreatieterrein Diesterbaan genoemd) ligt naast het terrein waar de nieuwe schoolcampus zou komen, ingesloten door drie wegen, de IJzerenmanweg, de Diesterbaan en de Nelissenhofweg. Het gebied zou gebruikt gaan worden door de geestelijken en moest daarom een privaat karakter krijgen. Hiervoor heeft Weegels naast de verschillende bouwenwerken, zoals het openluchttheater met een opslagloods, de Mariakapel, de verdiepte tennisbanen met de kleedhokjes en het hoofdgebouw bij het zwembad, veel aandacht besteed aan de organisatie van het hele terrein en de begrenzing ervan en het landschappelijke element als uitgangspunt voor zijn ontwerp gekozen. Met de uitgegraven aarde uit de grachten heeft hij langs de wegen met bomen beplante wallen gemaakt, die in combinatie met uit breuksteen opgebouwde muren het hele terrein omsluiten. Dit geeft het binnengebied een intieme en beschermde sfeer. De entree van het gebied is aan de zuidwestzijde van het terrein, aan de rustige IJzerenmanweg, een zijweg van de drukke Diesterbaan. Aan het begin van de IJzerenmanweg, nog voor de poort naar het Lichtenbergterrein, ontwierp Weegels een brug, opgebouwd uit breuksteen. Deze brug over de gracht heeft een muur die overloopt in het pompgebouwtje van het zwembadgebied van 'De Lichtenberg', dat op zijn beurt weer over gaat in een lange breukstenen muur van een twee meter hoog, die je naar de poort van het gebied leidt.
Weegels heeft het gebied een duidelijke structuur gegeven, met een as (en pad) midden over het terrein, die van de entree tot de Mariakapel loopt, ongeveer parallel aan de Diesterbaan. Aan deze as heeft hij de verschillende bouwwerken geplaatst, beginnend met rechts het zwembadgebied met hoofdgebouw, kleedhokjes, ligweide en Olympisch bad met duiktorens. Aan de linkerzijde bevinden zich eerst het toiletgebouw van het openluchttheater en een pad dat omhoog loopt naar de achterzijde van de tribune van het theater. Daar bevindt zich ook de projectiecabine. Langs de tribune naar beneden loopt een breukstenen muur die onderaan aansluit op theatergebouw. Aan de andere zijde van de as, achter het zwembadgebied, liggen de tennisbanen, als het ware in een langwerpige, verdiepte breukstenen bak. Deze heeft aan beide korte zijden trappen en aan ??n korte zijde een tribune en kleine berging. De wordt voortgezet langs een smal watertje en uiteindelijk be?indigd door de Mariakapel, die half op de wal staat die het gebied afscheidt van de Nelissenhofweg.
.Opvallend aan 'De Lichtenberg' is dat Weegels niet alleen de bouwwerken ontworpen heeft, maar alle elementen van het complex. Met wallen, muurtjes, water, bestrating en beplanting maakt hij het gebied tot een eenheid die een serene rust uitstraalt.
Doordat de geplande uitbreiding van het BC niet door ging is de functie van het gebied enigszins veranderd en werd het niet zozeer door de geestelijken gebruikt als wel door de leerlingen van het BC.Maar door het steeds kleiner worden van het BC en het sluiten van het zwembad raakte het complex steeds minder in gebruik en werd het door de stichting van het BC (de eigenaar) in buikleen gegeven. Hierdoor wordt het gebied nu verhuurd aan verschillende partijen, zoals een tennisclub en een jeu de boules-vereniging. Het gebied is al lange tijd slecht onderhouden en erg in verval geraakt. Verschillende organisaties, zoals bijvoorbeeld de werkgroep 'behoud De Lichtenberg' zetten zich al enige tijd in om dit bijzondere werk van Weegels te behouden. Daarnaast is dit complex in 2006 en 2007 een ontwerpopgave geweest voor de afdeling R-MIT van de faculteit Bouwkunde in Delft. Hierdoor is het voormalige recreatiecomplex 'De Lichtenberg' ? vooral Limburg - veel in de publiciteit geweest.

  Literatuur

Illustraties:

Literatuur wordt geladen ...